Mở đầu

Cụ Albus Dumbledore (giáo sư Trường Phù thủy và Pháp sư Hogwarts) đến đường Privet Driver và gặp giáo sư Minerva McGonagall (hóa thân thành một con mèo) và kể cho bà về cái chết của vợ chồng James và Lily Potter. Cùng lúc đó, Rubeus Hagrid đưa Harry Potter, một đứa bé mồ côi khi đó mới 1 tuổi đến bằng mô tô bay. Cụ đặt cậu bé lên thềm nhà số 4 cùng 1 bức thư gửi cho những người thân còn lại duy nhất của cậu, nhà Dursley. Cụ nói: "Harry Potter, chúc may mắn!"

Phần chính

Mười năm sau, Harry Potter đang phải chiến đấu với một cuộc sống khổ cực với nhà Dursley. Trong chuyến đi chơi của gia đình nhân dịp sinh nhật của Dudley, Harry được đến thăm vườn thú. Cậu đã vô tình thả một con rắn đồng thời nhốt luôn người anh họ của mình vào trong nhà kính. Harry hoàn toàn không giải thích được điều này, và nói đó như có phép thuật. Dượng Vernon tức giận nhốt cậu vào một căn phòng nhỏ. Vài ngày sau, cậu nhận được bức thư từ trường Hogwarts gửi tới bằng cú, tuy nhiên lại bị Dudley giật lại. Chủ nhật tuần đó, nhà Dursley có 1 phen chấn động khi hàng ngàn bức thư có nội dung hệt như nhau bay vào nhà bằng mọi hướng, phá tung cả những mảnh gỗ mà dượng Vernon đóng thêm để chặn thư. Để tránh được tối đa phiền phức, ông chuyển nhà đến một căn chòi ở giữa biển, nơi chẳng ai biết đấy là đâu.

Tuy nhiên, Hagrid cuối cùng vẫn tìm được gia đình Dursley vào đêm hôm đó, sinh nhật mười một tuổi của Harry. Dượng Vernon tức giận cầm súng dọa ông, Hagrid bẻ cong nòng khẩu súng của ông chú dượng và trao cho cậu lá thư mà lẽ ra cậu đã đọc được nó từ đầu tuần trước. Đó là lá thư mời Hary Potter nhập học tại trường Phù thuỷ và Pháp sư Hogwarts, và Harry biết được cậu thực ra là một phù thủy, điều mà nhà Dursley không hề mong muốn. Hagrid tự giới thiệu mình là người giữ khóa và lương thực của ngôi trường mà cậu sắp theo học. Bất chấp sự ngăn cản của gia đình, cậu vẫn theo ông đi. Và nơi đầu tiên cậu đến với thế giới phù thủy là Hẻm Xéo. Trước đó cậu được gặp rất nhiều người biết và mến mộ cậu, và thầy Quirinus Quirell.

Sau khi đã mua được nhiều thứ cần thiết cho việc học tập ở Hogwarts bao gồm đồng phục, một con cú cưng có tên Hedwig (món quà sinh nhật của Hagrid) và đặc biệt là một cây đũa phép kì lạ bấy lâu nay đã đợi sẵn cậu đến mua nó, Hagrid nói cho cậu về quá khứ của mình; Harry là con trai của hai pháp sư chết dưới tay của Chúa tể Voldemort, một phù thủy ác độc, đầy quyền lực, bởi một lời nguyền giết người, và Harry là người duy nhất sống sót sau lời nguyền đó, dẫn đến danh tiếng của cậu trong thế giới phù thủy như là "Đứa bé sống sót". Harry sau đó được đưa đến ga King's Cross để lên tàu đến trường. Cậu tìm được đến sân ga 9¾ qua sự giúp đỡ của gia đình Weasley.

Trên tàu, Harry gặp Ron Weasley và Hermione Granger. Cậu cũng gặp Draco Malfoy, một đứa trẻ đến từ một gia đình giàu có, người sau này trở thành đối thủ lớn nhất của Harry. Ở trường, các học sinh tập trung tại Đại sảnh, nơi Harry và tất cả các học sinh năm nhất khác được sắp xếp bởi Chiếc nón phân loại vào bốn nhà: Gryffindor, Hufflepuff, Ravenclaw và Slytherin. Harry được phân vào Gryffindor cùng với Ron và Hermione.

Tại Hogwarts, Harry bắt đầu học phép thuật và khám phá thêm về quá khứ và cha mẹ của mình. Harry cũng được chọn vào đội Quidditch của Gryffindor với vai trò là Tầm thủ, điều hiếm gặp đối với học sinh năm nhất. Vào một đêm, Harry và bạn bè của cậu sau khi bị Draco Malfoy lừa và suýt bị phát hiện nên họ đã khám phá ra một con chó ba đầu khổng lồ tên là Fluffy trong khu vực bị cấm của trường. Sau đó họ phát hiện ra Fluffy đang bảo vệ Hòn đá Phù thủy, một vật thể có thể cho chủ nhân của nó sự bất tử. Harry nghi ngờ rằng giáo viên Độc dược Severus Snape đang cố gắng có được viên đá để đưa Voldemort trở về hình người. Bọn trẻ biết được từ Hagrid rằng Fluffy sẽ ngủ nếu được nghe nhạc. Sau đó, chúng muốn gặp cụ Albus Dumbledore nhưng cụ đã đi vắng (chúng nghi ngờ là do thầySeverus Snape đánh lừa). Vào buổi đêm, chúng quyết định đi điều tra xem Hòn đá Phù thủy còn ở đó không. Chúng vượt qua Tấm Lưới Sa Tăng, bắt chìa khóa bay,vượt qua bàn cờ khổng lồ. Đến căn phòng cuối, chúng thấy giáo sư Quirinus Quirell chứ không phải là thầy Severus Snape. Thầy Quirell cởi khăn trùm, Voldemort ở sau đầu ông. Harry chiến đấu với ông và suýt chết vì sức lực của mình. Griffindor giành được Cúp Nhà.